GIAO BÌNH – MIỀN ĐẤT MỚI HÌNH THÀNH TỪ BA MIỀN QUÊ GIÀU TRUYỀN THỐNG: 

(GIAO YẾN - BẠCH LONG - GIAO TÂN)

Giao Bình là một xã ven biển thuộc tỉnh Ninh Bình, Việt Nam. Trụ sở xã nằm cách phường Hoa Lư - trung tâm Tỉnh lỵ Ninh Bình 52 km về phía Đông. Thực hiện Theo Nghị quyết số 1674/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Ninh Bình năm 2025, sắp xếp các xã Giao Yến, Bạch Long và Giao Tân thành xã mới có tên gọi là xã Giao Bình. Xã Giao Bình có diện tích: 21,75 km², dân số: 26.708 người, mật độ dân số: 1228 người/km². Đây là đơn vị có diện tích xếp thứ: 100, số dân xếp thứ: 91 và mật độ dân số xếp thứ: 61 trong số 129 xã, phường ở Ninh Bình. Trên Địa bàn xã có trục đường Quốc lộ 37B và tuyến đường bộ ven biển đi qua tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; xã cũng là 1 trong 14 xã tiếp giáp trực tiếp với biển của tỉnh Ninh Bình. Đây là dấu mốc đáng nhớ, mở ra chặng đường phát triển mới, hứa hẹn nhiều tiềm năng cho một vùng đất giàu truyền thống và bản sắc văn hóa. Mảnh đất Giao Bình được hình thành từ phù sa mầu mỡ của sông Hồng và dưới bàn tay lao động cần cù, sáng tạo của bao thế hệ người dân cùng với lòng quả cảm, kiên cường trong đấu tranh chinh phục thiên nhiên và đấu tranh chống giặc ngoại xâm, quê hương Giao Bình đã không ngừng đổi thay và phát triển ngày càng rạng rỡ. 

Giao Yến quê hương anh hùng trong kháng chiến chống Pháp

Vùng đất Giao Yến được hình thành từ sự khai hoang lấn biển của các dòng họ có gốc gác từ Thanh Khiết, Hà Tây; Đan Phượng. đến thế kỷ XVI - XVII đã hình thành nhiều làng xóm và bản sắc văn hóa phong phú; tại đây, các chùa cổ đã được xây dựng từ sớm như Thanh Khiết, Đan Phượng, Liên Hoan. Vào năm 1580 dòng họ Lưu ở Thanh Khiết từ tỉnh Hà Tây đã về đây mở đất, và cũng thời gian trên dòng họ Nguyễn từ miền Vọng Doanh, Đan Phượng (Hà Tây) về đây đã lập lên làng Đan Phượng và chợ Vọng. Thời Minh Mạng những năm 1825- 1829, Dinh điền sứ Nguyễn Công Trứ đã tổ chức khẩn hoang bãi biển lập nên tổng Hoành Thu, trong đó có vùng đất xã Hải Yến (tức Giao Yến). Khoảng giữa thế kỷ 19 nhà Nguyễn tách một phần đất tổng Hoành Thu và một phần đất mới bồi thành lập Tổng Quất Lâm, vùng đất Giao Yến thuộc tổng Quất Lâm và đặt tên cho địa phương là xã Hải Yến. Năm 1952 thực hiện quyết định của Chính phủ về đổi tên xã, thống nhất lấy chữ “Giao” đầu gắn với một chữ của xã và được đổi tên thành xã Giao Yến. Năm 1964 khi thành lập xã Bạch Long chính quyền đã cắt trại Đan Hải và phía Nam thôn Liên Hoan của xã Giao Yến nhập vào xã Bạch Long; Trong Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, quê hương Giao Yến anh hùng đã có biết bao nhiêu người con xung phong lên đường làm nhiều vụ bảo vệ tổ quốc, nơi đây cũng là một trong số những địa điểm tổ chức những cuộc họp quan trọng của huyện nhà trong thời kỳ kháng chiến; vinh dự và tự hào năm 2005, Giao Yến vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân thời kháng chiến chống Pháp.

Bạch Long từ bãi sú vẹt đến làng quê trù phú

Khác với Giao Yến, xã Bạch Long được thành lập muộn hơn (năm 1966) trên vùng bãi bồi ven biển. Hơn 1.600 lao động từ các huyện lân cận đã quy tụ về đây khai hoang, lấn biển, dựng xây làng mới. Nhờ đó, nghề muối và nuôi trồng thủy sản đã trở thành thế mạnh. Năm 1965 nghe theo tiếng gọi của Đảng, hơn 1.600 lao động thuộc 28 xã của 4 huyện Giao Thủy, Hải Hậu, Xuân Trường và Trực Ninh đã đến Bạch Long để khai hoang, lập nghiệp trên vùng sình lầy sú vẹt. Quần tụ về đây, những cư dân đã mang đến quê mới Bạch Long những ngành nghề truyền thống của quê cũ như: nghề trồng dâu nuôi tằm, dệt tơ lụa (của các xã Hải Anh, Hải Trung, Hải Thành, Hải Bình, Hải Minh) nghề trồng chanh, cam (của xã Hải Đường) nghề trồng đay, vê day dệt chiếu cói (của xã Trực Bình), trồng gai, vê gai sợi đan vó, đan rập (của xã Trực Đạo) đan te sào, nghề đi biển (của xã Giao Yến) đan thúng, rổ, rá bằng tre nứa, thợ mộc thợ nề (của xã Giao Hùng, Giao Tiến, Giao Thắng, Trực Đông) ương cá giống và chọn giống cây xu hào- cải bắp (của bà con xã Giao Hà) được nhân dân ca ngợi: “Rau xanh, cải bắp Giao Hà, “Sông sâu đừng ngại, đường xa chớ phiền” đan nón lá (của xã Trực Đại). Với sự chịu thương, chịu khó của người dân vùng biển từ những bãi cát hoang, sình lầy bà con đã khai hoang, lấn biến tạo lên một Bạch Long trù phú như ngày hôm nay; Năm 2014, Bạch Long là một trong ba xã đầu tiên của huyện đạt chuẩn Nông thôn mới. 

Giao Tân Nơi dòng lịch sử khẩn hoang vẫn chảy mãi

Với lịch sử khai phá kéo dài từ thế kỷ XV, Giao Tân là xã nông nghiệp tiêu biểu mang đậm dấu ấn văn hóa lúa nước ven biển. Dưới thời các vua Lê, Nguyễn Công Trứ và nhiều nhà Doanh điền đã tổ chức mộ dân khai hoang vùng đất này, lập nên các ấp mới như Hà Nam, Lạc Nông, Nho Lâm, Thanh Nhang…. Năm 1966, Huyện Giao Thủy và Xuân Trường hợp nhất thành huyện Xuân Thủy, rồi năm 1973 lại tách về trạng thái cũ, với Giao Thủy gồm 1 thị trấn và 21 xã (bao gồm Giao Tân). Năm 1969, sáp nhập, điều chỉnh một số xã khác nhưng không thay đổi địa bàn của Giao Tân. Năm 1971, thành lập xã Hoành Sơn; năm 1973 sáp nhập xã Giao Minh vào Giao Châu và Giao Tân, mở rộng phạm vi hành chính. Ngày 1‑4‑1986, thành lập thị trấn Ngô Đồng – huyện lỵ – trên cơ sở xã lân cận; tuy vậy, Giao Tân vẫn giữ nguyên địa giới. Năm 1997, tách lại Xuân Thủy thành Giao Thủy độc lập với 1 thị trấn và 21 xã, trong đó có Giao Tân Cho đến nay, Giao Tân là xã thuần nông, con người quê hương Giao Tân hiền lành, chất phác người dân sinh sống chủ yêu bằng sản xuất nông nghiệp trồng lúa, cây màu, ngoài ra còn phát triển nhiều làng nghề, ngành nghề truyền thống và lao động tự do tăng thu nhập cho bà con nhân dân.

Xã Giao Bình ngày nay Kế thừa, Hội nhập và Phát triển

Từ ba miền đất với bản sắc, lịch sử và thế mạnh khác nhau, Giao Bình hôm nay là điểm hội tụ về văn hóa, tinh thần và khát vọng mới. Tên gọi Giao Bình mang ý nghĩa yên bình, hòa hợp, phát triển ổn định. Xã Giao Bình trên cơ sở sáp nhập xã Giao Yến, xã Bạch Long, xã Giao Tân (cũ) thành đơn vị hành chính mới; với tổng diện tích: 21,75 km², dân số: 26.708 người, mật độ dân số: 1.228 người/km². Với tổng số 20 xóm gồm: Xóm 01, xóm 02, xóm 03, xóm 04, xóm 05, xóm 06, xóm 07, xóm 08; Xóm Long Phú, Long Cường, Long Thành, Long Hải, Long Xuân; Xóm Duy Tắc Đông, Duy Tắc Tây, Địch Giáo Đông, Địch Giáo Tây, Tân Tiến, Minh Tiến, Hoà Bình. Là địa phương có vị trí địa lý thuận lợi; có sự tương đồng về phong tục, tập quán, lịch sử quá trình hình thành phát triển, truyền thống, văn hóa, sinh hoạt của người dân. Vì vậy, sau khi sáp nhập sẽ có tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế, xã hội; sự tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị, phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước. Nhằm mở rộng không gian để quy hoạch, tập trung được các nguồn lực về đất đai, dân số, thuận lợi cho địa phương trong việc hoạch định các định hướng phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư; thúc đẩy các vùng kinh tế trọng điểm bứt phá, bảo đảm quốc phòng an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đời sống nhân dân ngày một nâng cao. Xã mới có đủ quy mô, nguồn lực để xây dựng hà tầng, phát triển kinh tế, xây dựng các khu công nghiệp Yến Châu, Khu công nghiệp Giao Yến 1 trong tương lai, Giao Bình hứa hẹn sẽ trở thành điểm nhấn mới của khu vực của Tỉnh Ninh Bình

Sự hình thành xã Giao Bình không chỉ là tái cấu trúc hành chính theo định hướng của Đảng, Nhà nước, mà trên hết đó là sự kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp, để hướng tới sự phát triển bền vững. Ba xã trước kia - ba mành ghép đặc sắc giờ đã trở thành một tổ chức hành chính thống nhất, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và một xã phát triển nhanh và bên vững trong tương lai. Sự kiện sáp nhập đơn vị hành chính đơn vị xã Giao Bình đánh dấu một bước ngoặt có tính đột phá, là sự chuyển mình trong tiến trình phát triển của đất nước, Với tinh thần đổi mới và khát vọng vươn lên, cùng với các cấp các ngành từ xã xuống các cơ quan đơn vị, các cơ sở xóm cùng toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Giao Bình sẽ nhanh chóng thích ứng với mô hình tổ chức mới, phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh đoàn kết, nỗ lực xây dựng chủ trương lớn tinh gọn bộ máy hoạt động đi vào cuộc sống của nhân dân một cách hiệu quả và bền vững, quyết tâm xây dựng chính quyền địa phương xã Giao Bình ngày một giàu mạnh và văn minh./.